Pek çok başarılı insanın gününü incelediğinizde genellikle her gün benzer şeyler yaptıklarını görürsünüz. Düzenli yatma saati, yürüyüş saati, sabah ritüelleri, akşam ritüelleri, yemek saatleri, üretim saatleri, araştırdığınızda pek çok farklı günlük ritüele ulaşırsınız. Peki en ideali, en iyisi hangisidir? Tabii ki de size en uygun olanı. Size göre sabah 7’de kalkmak ideal görünürken bir başkası sabah 3’te kalkıp yazmaya başlayabilir. Bazısı da sabah 5:30’da spora başlarken bazısı için gece çalışmak kaçınılmazdır. Dolayısıyla günlük alışkanlıklar oluşturmanın en önemli unsuru kendinize uygun ritüeller yaratmaktır. Bunun için birkaç önemli adımı dikkate alabilirsiniz:
1. RİTÜEL VE ALIŞKANLIK ARASINDAKİ FARKI ANLAMAK
Alışkanlık düzenli olarak tekrarlayan davranışlarımızdır ve bunların bir kısmı bir zaman sonra otomatik olarak da bilinçaltımızın yönlendirmesiyle de alışkanlık haline gelir. Ben hayatımda bir şeyi değiştirirken mümkün olduğunca alışkanlığı ritüel şeklinde yapmayı tercih ediyorum. Peki bu durumda aradaki fark nedir? Ritüele dönüştürdüğünüz herhangi bir davranışı, daha yavaş, daha özel, daha seremoni havasında gerçekleştirmek ve yaptığınızı daha keyifli hale getirmektir. Yavaşladığınızda hem daha çok keyif alabilirsiniz hem de zamanı da yavaşlatmış olup anda ve akışta kalabilirsiniz.
2. ADIM ADIM
Hayatınızda değişiklikler oluştururken, bunları adım adım yapmanız önemlidir. Alışkanlıkları tek tek ya da benzer olanları beraber değiştirmeniz ya da benzerlerini oluşturmak daha kolay ve eforsuzdur. Örneğin beslenmenizi değiştirirken bir yandan eve yapacağınız alışveriş yöntemlerinizi değiştirmeniz, dışarıda yiyeceğiniz alternatifleri gözden geçirmeniz, haftalık yemek planı yapma alışkanlığı geliştirmeniz, yeni yemek tarifleri araştırmanız aynı anda spora başlamaktan daha eforsuzdur. Hedefinizdeki ilk değişimleri yaptıktan 21 gün sonra yeni bir grup alışkanlığa başlayabilirsiniz. Çünkü alışkanlık oluşturmak 21 gün sürer fakat hayatınızda değişimlerin başlaması 3 ay sürer, dolayısıyla 3 ayda 4 farklı alanda değişim başlatabilirsiniz
3. ALIŞKANLIĞI RİTÜELE DÖNÜŞTÜRMEK
Bunu anlatmak için bir örnekle yola çıkmak istiyorum. Diyelim ki öğle aralarında artık yürüyüşe çıkmak istiyorsun ve bir saat zamanın var. Yemeği şirket sağlıyor olabilir, o zaman yemeğe ilk inenlerden biri olmak isteyebilirsin ki, yemeği de keyfinle ye. Ya da dışarıdan söylüyorsan yemeği erkenden sipariş etmeye dikkat et. Ben kurumsal bir firmada çalışırken, şirket yemeği olsa da yiyeceğim yemeği evden de getirirdim. Ve mümkün olduğunca yenmeye hazır olmasına dikkat ederdim, önceden hazırlanmış, sosu eklenmemiş salatalar, zeytinyağlılar, v.s. Yemeğe maksimum yarım saat ayırıp, 15-20 dakikalık bir yürüyüşe çıkabilirsin. Şimdi gelelim yürüyüşün ritüele nasıl dönüşeceğine. Öncelikle yukarıda da belirttiğim gibi yemeğe çıkma saatin konusunda tutarlı olmalısın ki, yürüyüş saatin de aynı tutarlılıkta olup bir alışkanlığa dönüşebilsin. Yürüyüşü yemekten önce ya da yapmayı tercih edebilirsin. Bu tamamen sana kalmış. Ben yenmek sonrasını tercih ederdim örneğin. Gördüğünüz gibi kişisel tercihleriniz her zaman önemli rol oynamalı değişimlerde. Ben bunları yazarken bir yandan da bazılarınızın “ama benim işim belli olmaz, ben hayatta öğle yürüyüşüne çıkamam, izin alamam, masada yiyorum” v.s. gibi bahaneleri sıraladığını duyabiliyorum. Bahaneler ayrı bir makale konusu ama bir sonraki adımda anlatacağım gibi, önce hayatınızı değiştirmeden başlayın. Eğer bir saat zamanınız yoksa yürüyüşünüzü günün başka zamanına da aktarabilirsiniz.
Yürüyüşe özel olarak hazırlanmanız yürüyüşünüzü daha da keyifli hale getirecektir. Yürüyüş için rahat ayakkabı getirebilirsiniz. Örneğin eğer iş yerinde sürekli topuklu ayakkabı giyiyorsanız faydalı olacaktır. Yürüyüş için kendinize bir müzik listesi oluşturabilirsiniz, belli bir parkur belirlemeniz, yürüyeceğiniz yolları zaman için en çok içinize sinecek şekilde oluşturmanız keyfinizi arttıracaktır. Ben mesela ağaçlık ve sessiz sokakları tercih eder ve belirli bir parkur oluştururdum kendime. Yürürken bedeninizin rahat olduğuna dikkat edip nefes aldığınızı hissedin ve aceleye getirmeden yürüyün. Her hangi bir şeyi görev olarak değil de daha yavaş ve keyifle yaptığınızda, bu bir ritüel haline gelir. Özel olarak hazırlanmak, özenle seçilmiş aksesuarlar, yavaşlamak, odağınızın keyif olması ve nefes almak – bunlar bana göre alışkanlığı ritüel yapan en önemli adımlardır.
4. HAYATINIZI DEĞİŞTİRMEDEN BAŞLAYIN
Ritüelleri var olan hayat düzeninizin içine yerleştirin. Hayatınızı baştan aşağı değiştirmeniz size çok güç görünebilir ve hızlı bir şekilde pes edebilirsiniz. Örneğin eğer her sabah köpeğinizi yürüyüşe çıkarmanız ya da çocuğunuzu okula götürmeniz gerekiyorsa, bu sizin hayatınızın bir parçasıdır ve sabah ritüelinizi var olan hayatınızın etrafında şekillendirin. Yeni alışkanlıklar kattıkça zaten adım adım değişecektir. Burada önemli olan gerçekçi olmanız. Yukarıda bahsettiğim gibi eğer çocuğunuz varsa çocuğunuzu da ritüellerinize dahil edebilirisiniz ki bence çok kıymetli çünkü çocuklar daha çok gördükleri şeyleri örnek alırlar.
5. KENDİNİZİ GÖZETİN VE İHTİYAÇLARINIZI YOK SAYMAYIN
Kendinizi gözetmeniz ve ihtiyaçlarınıza göre adımlar atmamız belki de en önemli adım. Çünkü hayatımızda sürekli farklı süreçlerden ve döngülerden geçiyoruz. Her bir sürecin farkında olmak, durumumuza göre ihtiyaçlarımızı gözetmek ve karşılamak yetişkin birey olmanın bir parçası. Örneğin bir yas sürecinden geçiyorsanız, yas konusu da apayrı bir konu, biraz açmak istiyorum. Artık günümüz toplumunda pek yaşamak istemediğimiz ya da yaşamayı unuttuğumuz bir konu. Yas nedir? Bir yakınınızı kaybettiyseniz, işinizden, eşinizden ya da sevgilinizden ayrıldıysanız, taciz ya da tecavüze uğradıysanız, aldatıldıysanız, sizi kökten sarsan her hangi bir olay yaşadıysanız ki bu olay sizi etkilediği gibi belki bir başkasını etkilememiştir, ama önemli değil, burada mevzubahis olan sizsiniz. Derin bir üzüntü yaşamanıza neden olan bir olay yaşadıysanız, yasını tutmanız hayatınıza devam etmek için çok gereklidir. Çünkü hissetmediğiniz duyguyu bırakmak çok güçtür. İlerleyen makalelerde yasla ilgili çok yazacağım çünkü son 6 ayda kendimin geçtiği bir süreç ve sizinle paylaşmak istiyorum. Şu anda konudan uzaklaşmadan vurguladığım şey şu, eğer bir yas yaşıyorsanız, o anda hayatınıza yeni bir alışkanlık katmaya çalışıp duygularınızı diplere, bilinçaltına itmeyin. Yasınızı tutun, tamamlayın ve zaten peşinden armağanlarını alacaksınız. Her durumda kendinizi gözetin, sağlığınızı, duygularınızı ve ihtiyaçlarınızı gözetin ve alışkanlıklar oluştururken bunlara göre zaman zaman esneklik gösterin ya da bir süre erteleyin.
6. MUTLAKA KEYİF ALIN - DENEYİMLEYİN
Oluşturduğunuz alışkanlıktan keyif almanız çok önemli. Kendi iyiliğiniz için değiştireceğiniz alışkanlığın size kabus olmaması için bu çok önemli. Örneğin düzenli spor yapmak istiyorsanız, en ideal sporu bulana kadar farklı spor dalları deneyimleyin. Çocukken hangi sporlardan hoşlanıyordunuz bir hatırlayın, belki karar vermeniz için faydası olur. Spora yapacağınız yatırımı da önce deneyimledikten sonra yapın. Vereceğiniz para da harcayacağınız vakitte yeni alışkanlığınızı oluşturmak için kıymetli yatırımlardır. Spor örneğini verdiğim için oradan devam etmek istiyorum, spor salonuna gittiniz ve nefret ettiniz, başka bir şey deneyimleyin, sevmediğiniz, keyif almadığınız bir şey yapmayın. Birçok markanın farklı koşu grupları var, youtube’da yoga, pilates, aerobik, kuvvet antremanı v.b. gibi pek çok ücretsiz videolar var. Araştırın, deneyimleyin ve hissedin; keyif alıyor musunuz? Keyif, alışkanlığınızı ritüele dönüştürmek için en eforsuz yol.
7. DESTEK ALIN
Alışkanlık oluştururken çeşitli şekillerde destek alabilirsiniz. Unutmayın, her zaman söylediğim şey destek almak, yardım almak güçsüzlük değil, tam tersine cesaret işidir. Konu üzerinde şu an yaptığınız gibi makaleler ya da kitaplar okuyup araştırma yapabilirsiniz, bir arkadaşınızla ya da aile bireyinizle beraber başlayabilirsiz, düzenli alışkanlıkları olan bir arkadaşınızla konuşabilir ya da bir profesyonelden yardım alabilirsiniz. Destek almaktan hiçbir zaman kaçınmayın, çünkü bu dünyada yalnız değiliz, unutmayın.
8. SÜREKLİLİK VE ISRAR
Bir alışkanlığı sürdürmek için süreklilik ve ısrar çok önemlidir. Kendini sevme sanatı eğitimi içinde sürekli bahsettiğim bir şeydir. Oluşturduğunuz alışkanlığını aşağı yukarı her gün/hafta aynı saatte ya da zamanda yapmaya çalışmak, ya da yeme alışkanlığınızı değiştiriyorsanız örneğin, her öğününüzde süreklilik göstermeniz ve bunda ısrar etmeniz, tekrarlayan davranışınızı alışkanlığa dönüştürecektir.
Umuyorum ki bu 8 adım yeni alışkanlıklar oluşturmanız ve onları ritüellere dönüştürmenize yardımcı olacaktır. Bunlar benim hayatımda sürekli uyguladığım adımlar ve Kendini Sevme Sanatı eğitimlerimde de danışanlarıma anlattığım adımlardır. Lütfen sorularınızı ve yorumlarınızı postun ya da blogun altına yazın ya da bana info@yesimatesci.com adresinden ulaşın.
Alışkanlık oluşturmak ve onları eforsuz bir şekilde ritüele dönüştürmek için benimle beraber çalışmak istersen, bana info@yesimatesci.com adresinden yaz.